Programa – UPV/EHU – UPNAko Kultura Zientifikoko Masterra

Unibertsitate aditua

Zientziaren Komunikazioa eta Dibulgazioa (15 ECTS)

Titulazio honek zientzia maila instituzional eta profesionalean komunikatzearekin zerikusia duten ezagutzak, esperientziak eta tresnak eskaintzen ditu, bere oinarrizko nozioetatik diskurtso publikoaren ebaluaziora. Adituak gai dira komunikazio zientifikoko kanpainak diseinatzeko, gauzatzeko eta horien jarraipena egiteko, bai sare sozialetan, bai aldizkari eta ekitaldietan, multimedia-baliabideak erabiliz.

Irakasgaia	Irakaslea	Helburuak	Gaiak
Comunicación Institucional de la Ciencia	Elena Lázaro Real	Komunikazio zientifiko instituzionalaren agente nagusien ikuspegi orokorra eskaini eta, honekin batera, hartzaileen eta erabilitako formatu arrakastatsuak Komunikazio zientifikoa egiteko informazio instituzionaleko iturrien sarreran sakondu Ikerketa proiektuetan komunikazio planen garapenerako klabeak analizatu	Komunikazio zientifiko instituzionaleko agenteak: Kultura Zientifikoko Unitateak eta bestelako dibulgazio egiturak Komunikazio zientifiko instituzionaleko publiko hartzaileak: hedabideak eta ekintza zuzena Informazio zientifiko instituzionaleko iturriak: albistea aurkitzen Nazioarteko ikerketa proiektuetarako zein nazio ikerketa proiektuetarako komunikazio planen diseinua Kultura zientifikoaren promoziorako proiektuen diseinua: finantziazio iturriak, publikoak eta ebaluazioa
Periodismo Científico	Ángela Bernardo Alvarez	Zientzian espezializatutako kazetaritzaren beharra eta helburuak irakatsi Kazetaritza zientifikoaren prozesuak eta teknikak ulertu Zientziaren inguruko informazioaren sorreran eta sarbidean arazoak eta erronkak analizatu	Sarrera: zientziaren kazetaritzaren jatorriak eta fundamentuak Zientziaren gaineko informaziora sarbidea: pertzepzio soziala, interes informatiboa eta kazetaritza espezializatuaren erronkak Kazetaritza zientifikoaren iturriak Erredakzio teknikak Kazetaritza generoak zientziaren inguruko informazioan
Publicaciones y Congresos Científicos	Joaquín Sevilla Moróder	Profesionalen arteko komunikazio zientifikoen gakoak ulertu Parekoen ebaluazioaren zentzu eta funtzionamendua ulertu Kongresu motak, funtzionamendua eta erabilgarritasuna analizatu	Zientzialarien arteko komunikazioa. Ezagutzaren aurreratzearen garrantzia Argitalpen zientifikoaren historia laburra Parekoen ebaluazioa, garrantzia eta mugak Kongresuak: motak, tamainak, interesa/li>
Redes Sociales en la Comunicación Científica	Ziortza Guezuraga	Sare sozialak zer diren jakitea eta haien dinamika ezagutzea. Sare sozialetan erabiltzen diren zabalkunde lerroak diseinatzea eta aktibatzea. Emaitzak ebaluatzeko irizpideak programatzea: zaintza teknologikoa.	Sare sozialen ekosistema: ezaugarriak, tresnak, erabilerak eta erabiltzaileak. Informazioa zabaltzea sare sozialen bidez: ezaugarriak, irizpideak eta dinamikak. Programa eta zabalkunde estrategia bat diseinatzea eta praktikan jartzea. Zaintza teknologikoa eta emaitzak neurtzea: norberaren eta besteen estrategiak aztertzea.
Los discursos de la ciencia en la esfera pública en el siglo XXI	Carolina Moreno	Zientziaren inguruan informatuta egoteko, informazio iturri eta kanalak zelan erabiltzen dituzten ezagutu Hedabideen, sare sozialen, mugikorreko aplikazioen, zinemaren edo internet bidez informazioa zientifikoa zelan zabaltzen den ulertzea Zientzia mediatikoki zelan eraikitzen den eta herritarrek zelan berreraikitzen duten zientziaren ideia ulertu	Nazioarteko ikerketa lerro nagusiak zientzia komunikazioan eta komunikazio zientifikoan Herritarrek zelan informatzen diren zientziaz eta zelan hautematen dituzten eduki zientifikoak Zientziaren eraikuntza mediatikoa (zientzia mediatikoa) Hedabideen, sare sozialen eta interneten papera ekosistema komunikatiboan Diskurtsoak esfera publikoan: iritzi-buruak, desinformazioa eta konspirazio teoriak
Introducción a la Comunicación Científica	Marta Fallola Sánchez-Herrera	Zientzia komunikazioaren historia, egungo egoera eta erronkak ezagutu Modu praktikoan zientzia komunikatzeko tresna eta medio ezberdinak erabili	Zientzia komunikazioaren historia eta egungo egoera Idatziz zientzia komunikatzea Begietatik (eta belarrietatik) sartzen da zientzia Zientzia espazio publikoetan komunikatzen Herritarren zientzia
Nociones Científicas Básicas	César Tomé López	Oinarrizko kontzeptuak kualitatiboki atzitu Egunerokotasunean kontzeptu horien inplikazioak ulertu Informazioaren analisi kritikoan kontzeptu horiek baliatu	Fisikaren oinarri nagusiak Termodinamika eta elektromagnetismoa Atomoak, konposatuak eta ordena Astronomian eta geozientzietan oinarrizko kontzeptuak Biologiaren fundamentuak
Proiektua	Juan Ignacio Pérez Iglesias, Antonio Casado da Rocha	10 minutuko aurkezpen bat bideo formatuan proiektatu, dokumentatu, egin eta zabaltzea.	Ikasle bakoitzak kultura zientifikoaren gai bat aurkeztuko du, bere master tutorearen laguntzaz aukeratua eta landua. Masterreko irakasle bakoitza 1 edo 2 ikasleren tutore izango da gehien jota.

Hezkuntzarako Kultura Zientifikoa (15 ECTS)

Titulazio honek eguneroko zientziari buruzko ezagutzak, esperientziak eta tresnak eskaintzen ditu, oinarrizko STEAM diziplinetatik (matematika, kimika, ingeniaritza) aplikazio berrienetara (adimen artifiziala, neurozientziak, hibridazio artistikoak), klima-aldaketari eta trantsizio ekologikoari eragiten dieten gaietan arreta berezia jarriz. Multimedia-baliabideen bidez diziplina horien oinarrizko nozioak komunikatzeko gai diren adituak.

Irakasgaia	Irakaslea	Helburuak	Gaiak
La ciencia de la biodiversidad y el cambio climático	Ainhoa Magrach	Klima-aldaketari lotutako kontzeptu nagusiak ulertu Biodibertsitatean aldaketa globalaren efektuak ulertu Klima-aldaketari moldapen- eta arintze-neurriak ezagutu	Zer da klima-aldaketa? Historia eta ebidentziak Klima-aldaketaren etorkizuneko inpaktuak Biodibertsitatea: definizioa, antolakuntza mailak, zerbitzu ekosistemikoak Biodibertsitate galera Klima-aldaketa, biodibertsitatea eta multilateralismoak: IPCCra eta IPBESera sarrera
Ciencia y Artes	Margarita De Lorenzo Reizabal	Musika entzumenean parte hartzen duten zenbait soinu-fenomeno identifikatu, baita haiei lotutako prozesu kognitibo eta psikopertzptiboak Artearen, zientziaren eta filosofiaren arteko berezko harremanak ulertu Musikaren eboluzio historikoa ezagutu, baita ezagutza zientifikoaren bestelako alorrekin (soziologia, psikologia, gainerako arte eta gizarte zientziak) duen harreman dialektikoa	Soinua eta gure entzumen-sistema. Zergatik entzuten dugu modu bereizian? Borondatezkoa da entzumena? Entzumenaren oinarri fisiologikoak eta psikologikoak Parametro musikalak: musika objetibatzen eta neurtzen. Armonia, melodia eta erritmoa. Eta gainerakoa? Adierazpen artistikoen arteko topalekua. Ikuspuntu estetiko-filosofikotik artea orrazten. Musikaren, pinturaren, eskulturaren eta bestelako adierazpen artistikoen arteko loturak. Edertasun kontzeptua eta proportzioa Artea eta emozioak. Zergatik hunkitu dezake musikak? Zeintzuk dira artearen osagai “emotiboak”? Musika-esferak eta giza-esferak. Musika-kolore harremana (musika-sinestesia) Artea, hizkuntza eta komunikazioa. Artea hizkuntza kodifikatu gisa. Musika komunikazio sistema gisa. Posible da arteak ezer ez komunikatzea?
Introducción a la Neurociencia	José Ramón Alonso Peña	Nerbio-sistemaren egitura eta funtzioa ezagutu Gure portaeraren oinarri neuronalak ulertu Gaitz mentalen substratu biologikoa esploratu	Nerbio-sistemaren antolaketa Nerbio-sistemaren ikerketa metodoak Nerbio transmisioa. Transmisoreak eta hartzaileak Memoria eta ikasketa. Emozioak. Loa. Portaeren base neurobiologikoa Gaitz mentalak eta burmuinari buruz erakusten dutenak/li>
Matemáticas de la Vida Cotidiana	Clara Grima Ruiz	Egoera komunean “egitate matematikoa” topatzen saiatu Arazo komunak matematikoki zelan modelatu transmititzen jakin Datuak modu zuzenean interpretatu	Datuak: Estatistika eta probabilitatea Hurbilketaz eta erlazioez Matematika zineman Matematika mugikorrean Matematika eta osasuna
Bioquímica de la Vida Cotidiana	José Manuel López Nicolás	Elikagai sektorearen egoera eta produktu berrien agerpenaren kausak aztertu Saltokietan dauden elikagai talde berrien ezaugarri nagusiak analizatu Elikagaien sektorearen gaineko etorkizuneko aurreikuspenak ezagutu	Elikagai biofuntzionalak eta elikagai-osagarriak Elikagai biologikoak Elikagai bioteknologikoak Elikagai berriei sarrera Nanoelikadura, kronoelikadura eta elikagaien sektoreko bestelako etorkizun perspektibak
Fuentes y Usos de la Energía	Patricia Aranguren Garacochea	Egungo eremu energetikoa kokatu. Kontsumoaren eta produkzio energetikoaren historia Egungo kontsumo energetikoa analizatu eta gutxitzeko aukerak aztertu Energia berriztagarriekin eskaera energetikoa asetzeko aukera analizatu	Energia. Historia eta neurtzeko unitateak Produkzio energetiko berriztagarria eta ez berriztagarria Kontsumo energetikoa Kontsumo energetikoaren murrizketa Energia berriztagarriengandik bizitzerik bada?
Introducción a la Inteligencia Artificial	Humberto Bustince Sola	Adimen artifizialaren oinarrizko printzipioak ulertu Adimen artifiziala aplikatu daitezkeen arazoak ikasi Adimen artifizialaren oinarrizko teknikak ezagutu	Zer da adimen artifiziala? Sarrera Adimen artifizialaren oinarrizko teknika batzuk I: Soft Computing Adimen artifizialaren oinarrizko teknika batzuk II: Sare neuronalak eta Deep learning Adimen artifizialaren aplikazioak I Adimen artifizialaren aplikazioak II
Proiektua	Juan Ignacio Pérez Iglesias, Antonio Casado da Rocha	10 minutuko aurkezpen bat bideo formatuan proiektatu, dokumentatu, egin eta zabaltzea.	Ikasle bakoitzak kultura zientifikoaren gai bat aurkeztuko du, bere master tutorearen laguntzaz aukeratua eta landua. Masterreko irakasle bakoitza 1 edo 2 ikasleren tutore izango da gehien jota.

Kultura Zientifikoaren Oinarriak (15 ECTS)

Titulazio honek oinarrizko zientziaren filosofiari buruzko ezagutzak, esperientziak eta tresnak ematen ditu; kultura zientifikoan aplikatzen dira, bai alderdi sortzaileetan, bai kritikoetan. Kosmologiatik literaturara, teknologia edo generoa bezalako zeharkako gaiak igarota, adituak gai dira zientziaren ezaugarri diren faktore sozial eta epistemologikoetan sakontzeko, ezagutzak eta balioak hedatuz.

Irakasgaia	Irakaslea	Helburuak	Gaiak
Introducción a la Filosofía de la Ciencia	Arantza Etxeberria Agiriano	Zientziaren filosofiaren kontzeptuzko alderdiak deskribatzea eta ulertzea. Zientziaren filosofiaren arazo nagusiak aztertzea eta kritikoki baloratzea. Eztabaidek zientzian eta filosofian dituzten inplikazioak aztertzea.	Objektibitatea: behaketa eta arrazonamendu zientifikoa. Errealismoa: Benetan hitz egiten du zientziak mundu errealaz? Errepresentazioa: teoriak, ereduak, esperimentuak. Sailkapena: klase naturalak, gizarte eraikuntza, estereotipoak. Balioak: Zientzia eta inporta zaiguna.
Epistemología y Cultura Científica	Jon Umerez Urrezola	Kultura zientifikoaren kontzeptua ezaugarritzea eta aztertzea. Kulturen arteko erlazioari buruzko ikuspegiak ezagutzea, eta zientziaren eta gizartearen arteko harremana. Ikuspegi epistemologiko kritikoan arakatzea.	Kultura zientifikoa: kontzeptua, zientzia-gizarte harremana. Bi kulturen ikuspegia eta hirugarren kultura (Snow). Ikuspegi kritikoen berrikuspena: Bernalen tradizioa, zientzia konprometituko taldeak, zientzia hiritarra, etab. Hirugarren kultura garaikidea eta zientzien gerra. Ikuspegi epistemologikoa zientziatik: science criticism.
Conocimiento y Valores	Agustin Arrieta Urtizberea	Ezagutza eta ezagutza zientifikoa gutxieneko maila batean ezaugarritzea. Errealitatearekin bat etorriko den zientziaren irudi bat garatzea. Balio epistemikoen (hala nola objektibitatea edo justifikazioa) eta balio ez-epistemikoen (etikoak, estetikoak, politikoak, ekonomikoak) arteko erlazio korapilatsua aztertzea ezagutza zientifikoaren garapenean.	Ezagutza eta ezagutza zientifikoa. Oinarrizko kontsiderazioak. Zientziari buruzko ohiko irudi desegokiak. Ezagutza zientifikoaren oinarrizko ezaugarriak: balio epistemikoak. Balio ez-epistemikoen (etikoak, politikoak, ekonomikoak…) eragina zientzian. Pentsamendu feministaren ekarpenak. Ondorioak: argi-itzalak zientziaren eta egungo gizartearen arteko harremanean.
Filosofía, Ciencia y Literatura	Laura Menatti	XXI. mendeko gai zientifikoak transmititu dituzten obra literarioak analizatzea Literatura dibulgazio zientifikorako, ezagutzen difusiorako eta sentsibilizazio etikorako tresna izan dela eta dela ulertu Zientzien eta humanitateen arteko diziplina arteko ikuspuntua garatu	Ekologia eta ingurugiro etika Bidegabekeria epistemikoa Medikuntza eta humanitate medikuak Klima-aldaketa eta post-humanitatea Psikologia eta harremanak
Ciencia y Género	Mari Lires	Ikuspegi kritikoa garatzea genero ikuspegitik, jakintza zientifikoaren eraikuntza, ekoizpen eta aplikazioari buruzko gogoetan. Hezkuntza zientifikoaren curriculumean sar daitezkeen zientzien gizarte alderdiak identifikatzea, zientziak berrinterpretatzeko giza eraikuntza gisa, haien izaera kolektiboa eta diziplinartekoa nabarmenduta. Ikusezina ikusaraztea, emakume zientzialariak nabarmentzea Zientziaren eta Teknologiaren Historian, eta haien ekarpenak aztertzea, bai zientzia “ofizialean” bai gizadiaren garapenean.	Kontzeptuak argitzea eta gaia aurkeztea. Epistemologia feministak. Generoari eta Zientziari buruzko ikerketa korronte eta lerro nagusiak. Androzentrismoak zientzian izan duen eraginaren berrikuspen kritikoa. Eragin androzentrikoa ikerketa zientifikoetan. Emakume zientzialari eta asmatzaileen ikusezintasuna Zientziaren Historian. Hezkuntza zientifikoa genero ikuspegitik.
Ciencia, Tecnología y Sociedad	Ekai Txapartegi Zumeta	Gai izatea egungo zientziaren eta teknologiaren inpaktu politiko, ekonomiko, sozial eta kulturalak aztertzeko. Bereziki, berrikuntza disruptiboen kasuan. Zientziaren eta teknologiaren bi interpretazio esparru alderatzea: Lehiakortasuna, berrikuntza eta aldaketa vs Iraultza, aurrerapena eta garapena Gogoeta egitea filosofiak gizarte tekno-zientifikoan duen lekuaz.	Zientziaren eta teknologiaren politika. Berrikuntzaren definizioa eta ontologia. Berrikuntzaren axiologia. “Disrupzioaren” dilema: Aurrerabiderik gabeko berrikuntza. Erantzukizuna eta aurrerabidea.
El Universo a Grandes Rasgos	Javier Armentia Fructuoso	Komunikazio zientifiko material gisa Astronomia ezagutzak hartu Zientzia basikoa popular zelan izan daitekeen ulertu Zientzia honetarako eta bestelakoetarako komunikazio estrategiak ezarri	Zer da unibertsoa? Behaketa astronomikoa Big Bangetik Eguzki Sistemara Eboluzio biologikoa, hautespen naturala, geneak eta eboluzio kulturala Espazioaren esplorazioa Galdera apartak, kosmologia eta bizitza Astronomia, zientzia zaharra eta popularra
Proiektua	Juan Ignacio Pérez Iglesias, Antonio Casado da Rocha	10 minutuko aurkezpen bat bideo formatuan proiektatu, dokumentatu, egin eta zabaltzea.	Ikasle bakoitzak kultura zientifikoaren gai bat aurkeztuko du, bere master tutorearen laguntzaz aukeratua eta landua. Masterreko irakasle bakoitza 1 edo 2 ikasleren tutore izango da gehien jota.

Kultura Zientifikoaren Historia (15 ECTS)

Titulazio honek oinarrizko zientziaren historiako ezagutzak, esperientziak eta tresnak ematen ditu, baita hainbat testuinguru geografikotan dituen aplikazioak ere, kultura anitzeko eta planeta bakarreko ikuspegitik. Historiografian sakontzeaz gain, ikuspegi kritikoa duen zientzia legez, adituak gai dira zientziari eta haren protagonistei buruzko multimedia-istorioak modu justu eta orekatuan kontatzeko.

Irakasgaia	Irakaslea	Helburuak	Gaiak
Introducción a la Historia de la Ciencia	Jaume Navarro Vives	“Zientzia” izena duen horren izaera historikoaren inguruko gogoeta egitea Zientziaren historiografiaren auzi nagusiak planteatzea: Zientziaren Historia vs Zientzien Historia, Positibismotik Konstruktibismora Diziplina zientifikoen izaera historikoa, zientziaren eta gizartearen arteko harremanaz, zientziaren eta boterearen artekoaz, zientziaren eta erlijioaren artekoaz, e.a.	Zientziaren Historiaren Historia Iraultza zientifikoaz eta Zientziaren iraultzez Zientzi(are/e)n lekua Kulturan Historian zehar (1): klasifikatu eta kontrolatu Zientzi(are/e)n lekua Kulturan Historian zehar (2): laborategiak, unibertsitateak, fabrikak eta museoak Zientzi(are/e)n lekua Kulturan Historian zehar (3): zientziaren eta zientzian balioen historia
Epistemología Histórica	Julián Pacho Garcia	Testuinguru historikoak eta aktibitate kognitiboaren arteko oinarrizko alderdien inguruko informazio sistemikoa eskaini Epistemiologia klaseen eta ezagutza moten inguruko oinarrizko nozioak transmititu Ezagutza prozesu intrahistoriko gisa, epistemiologiaren historia parte duena, ulertarazi	Epistemiologiaren historia eta epistemiologia historikoa. Gai orokorrak Epistemiologia histrikoaren jatorria, teoriak eta zereginak Testuinguru historikoa eta demarkazio arazoa. Genero epistemiko isolagarria da ezagutza zientifikoa? “Bi kulturen” kasua: balio epistemikoen testuinguru historiko-soziala Ezagutzaren marko intrakulturala eta marko interkulturala Epistemiologiaren historizazio globala: ezagutzaren eboluzio naturala eta eboluzio kulturala
Historia de la Ciencia en Europa	Javier Ordoñez Rodríguez	XIX. eta XX. mendeetan zehar diziplina zientifikoen garapena eta sorrera azaltzea Prozesu hori kultura garaikidearekin erlazionatu, zientziak gure garaiko kultura sozial eta politikoaren parte direla ulertarazteko Sortzen duten aktoreen ardura nabarmentzea	Zientziak iraultza frantsesean eta erromantizismoan: zientzien sorrera diziplina positibo natural eta sozial gisa Oso txikien eta nahiko handien zientziak XIX. mendean: atomoak, zelulak eta izarrak Zientziaren (balizko) krisiez: matematikaren fundamentuak, materiaren fundamenduak, bizitzaren fundamentuak Zientziak eta gerrak XX. mendean: ondorioak eta arduraren eta generoaren inguruko debateak Zientzia apaletik Big Sciencera: zelan zientzien proiektuek gizarte guztietan eragina duten
Historia de la Ciencia en Oriente	Antonio Sánchez Martínez	Ekialdean ezagutza teknologikoaren eta zientifikoaren sorrera, garapena, transmisioa eta zirkulazioa analizatzea, baita Zientziaren eta Teknologiaren Historiari egindako ekarpenak Ekialdeko Asian eta mundu islamikoan zientziarekin eta teknologiarekin lotutako arazo filosofikoak eta historiografikoak eztabaidatu/li> Mendebaldeko zientziaren historiaren eta ekialdeko zientziaren historiaren arteko konexioak ezarri eta ezberdintasunak identifikatu	Ekialdeko zientziaren historiaren inguruko kontzeptu eta arazo historiografiko nagusiak Zientzia helenikoa Asian eta Afrikan. Babilonia, Egipto eta Grezia Zientzia eta teknologia inperio akemenidan (persiarra) Zientzia eta teknologia Antzinako Indian Zientzia islamikoaren sorrera. Bagdadetik Al-Andalusera Zientzia bizantziarra eta Ekialdeko erromatar inperioa Ekialdeko konexioa (merkataritza-bideak eta gatazkak). Abbastar Kalifatza vs Tang Dinastia Ming dinastia eta sarraldi jesuita Txinan Zientzia eta teknologia Korean Zientzia eta teknologia Japonian. Garai pre-modernotik Meiji errestauraziora
Historia de la Ciencia en América Latina	Gisela Mateos González	Azken 20 urteetako zientziaren historiografia ezagutzea Latinoamerikan zientziaren historiografia orraztu eta aztertu Latinoamerikan zientziaren historiaren, XVI.-XX. mendeak, kasu azterketak ezagutu	Zientziaren historiaren egungo egoeraren egoera orokorra Zientziaren historiaren korronteak Latinoamerikan Zientziaren historia amerikar kontinentearen aldi kolonialean, (XVI.-XVIII. mendeak) Zientziaren historia deskolonizazioan eta nazio berrien eraikuntza aldian, XIX. mendea Zientziaren historia Latinoamerikan XX. mendean Komunitate zientifikoen finkatzea
Científicas de Ayer y Hoy	Marta Macho Stadler	Historian zehar emakume zientzialarien ekarpenak irakatsi, aitzindarietatik hasi eta egungo zientzialariei arte	Aitzindariak: sendalariak, alkimistak, abadesak Emakumeak izarrei so Emakume izena du biomedikuntzak Matemáticas con M de mujer Kimika: etxetik laborategira Zientzialari emakumeak fisika egiten Emakumeak programazioan Asmatzaileak, ingeniariak, teknologoak, eta etorkizuna?
Introducción a la Historia de la Tierra y de la Vida	Xurxo Mariño Alfonso	Kosmosaren inguruko gure ezagutzaren ikuspegi orokorra lortu: garapen tenporala, eratzen duten partikulak eta gobernatzen duten indarrak Ezagutzen den unibertsoan Lurraren kokalekua ulertu: garapen tenporala eta bizitzaren eboluzioa Giza-leinuaren oinarrizko xehetasunak ezagutu, Homo generoaren eboluzioa eta Homo sapiens berezi egiten duten ezaugarriak (autokontzientzia, pentsamendu sinbolikoa, hizkuntza, gizartekoitasuna, kultura)	Planeta harritsu baten atsekabeak Eboluzio biologikoa, hautespen naturala, geneak eta eboluzio kulturala Giza berezitasuna
Proiektua	Juan Ignacio Pérez Iglesias, Antonio Casado da Rocha	10 minutuko aurkezpen bat bideo formatuan proiektatu, dokumentatu, egin eta zabaltzea.	Ikasle bakoitzak kultura zientifikoaren gai bat aurkeztuko du, bere master tutorearen laguntzaz aukeratua eta landua. Masterreko irakasle bakoitza 1 edo 2 ikasleren tutore izango da gehien jota.

Espezializazio diploma

Zientziaren Komunikazioa eta Dibulgazioa (30 ECTS)

Titulazio honek zientzia maila instituzional eta profesionalean komunikatzearekin zerikusia duten ezagutzak, esperientziak eta tresnak ematen ditu, bere oinarrizko nozioetatik (eguneroko zientzia) goi mailako ikerketa zientifikoaren inguruan sortutako diskurtsoetara, baita zientziaren eztabaida sozial eta etikoa ere. Narrazioen eta multimedia-baliabideen bidez oinarrizko nozio zientifikoak komunikatzeko eta formatu digitaletan nahiz aurrez-aurrekoetan komunikazio-kanpainak diseinatzeko, gauzatzeko eta horien jarraipena egiteko gai diren adituak.

Irakasgaia	Irakaslea	Helburuak	Gaiak
Comunicación Institucional de la Ciencia	Elena Lázaro Real	Komunikazio zientifiko instituzionalaren agente nagusien ikuspegi orokorra eskaini eta, honekin batera, hartzaileen eta erabilitako formatu arrakastatsuak Komunikazio zientifikoa egiteko informazio instituzionaleko iturrien sarreran sakondu Ikerketa proiektuetan komunikazio planen garapenerako klabeak analizatu	Komunikazio zientifiko instituzionaleko agenteak: Kultura Zientifikoko Unitateak eta bestelako dibulgazio egiturak Komunikazio zientifiko instituzionaleko publiko hartzaileak: hedabideak eta ekintza zuzena Informazio zientifiko instituzionaleko iturriak: albistea aurkitzen Nazioarteko ikerketa proiektuetarako zein nazio ikerketa proiektuetarako komunikazio planen diseinua Kultura zientifikoaren promoziorako proiektuen diseinua: finantziazio iturriak, publikoak eta ebaluazioa
Periodismo Científico	Ángela Bernardo Alvarez	Zientzian espezializatutako kazetaritzaren beharra eta helburuak irakatsi Kazetaritza zientifikoaren prozesuak eta teknikak ulertu Zientziaren inguruko informazioaren sorreran eta sarbidean arazoak eta erronkak analizatu	Sarrera: zientziaren kazetaritzaren jatorriak eta fundamentuak Zientziaren gaineko informaziora sarbidea: pertzepzio soziala, interes informatiboa eta kazetaritza espezializatuaren erronkak Kazetaritza zientifikoaren iturriak Erredakzio teknikak Kazetaritza generoak zientziaren inguruko informazioan
Publicaciones y Congresos Científicos	Joaquín Sevilla Moróder	Profesionalen arteko komunikazio zientifikoen gakoak ulertu Parekoen ebaluazioaren zentzu eta funtzionamendua ulertu Kongresu motak, funtzionamendua eta erabilgarritasuna analizatu	Zientzialarien arteko komunikazioa. Ezagutzaren aurreratzearen garrantzia Argitalpen zientifikoaren historia laburra Parekoen ebaluazioa, garrantzia eta mugak Kongresuak: motak, tamainak, interesa/li>
Redes Sociales en la Comunicación Científica	Ziortza Guezuraga	Sare sozialak zer diren jakitea eta haien dinamika ezagutzea. Sare sozialetan erabiltzen diren zabalkunde lerroak diseinatzea eta aktibatzea. Emaitzak ebaluatzeko irizpideak programatzea: zaintza teknologikoa.	Sare sozialen ekosistema: ezaugarriak, tresnak, erabilerak eta erabiltzaileak. Informazioa zabaltzea sare sozialen bidez: ezaugarriak, irizpideak eta dinamikak. Programa eta zabalkunde estrategia bat diseinatzea eta praktikan jartzea. Zaintza teknologikoa eta emaitzak neurtzea: norberaren eta besteen estrategiak aztertzea.
Los discursos de la ciencia en la esfera pública en el siglo XXI	Carolina Moreno	Zientziaren inguruan informatuta egoteko, informazio iturri eta kanalak zelan erabiltzen dituzten ezagutu Hedabideen, sare sozialen, mugikorreko aplikazioen, zinemaren edo internet bidez informazioa zientifikoa zelan zabaltzen den ulertzea Zientzia mediatikoki zelan eraikitzen den eta herritarrek zelan berreraikitzen duten zientziaren ideia ulertu	Nazioarteko ikerketa lerro nagusiak zientzia komunikazioan eta komunikazio zientifikoan Herritarrek zelan informatzen diren zientziaz eta zelan hautematen dituzten eduki zientifikoak Zientziaren eraikuntza mediatikoa (zientzia mediatikoa) Hedabideen, sare sozialen eta interneten papera ekosistema komunikatiboan Diskurtsoak esfera publikoan: iritzi-buruak, desinformazioa eta konspirazio teoriak
Introducción a la Comunicación Científica	Marta Fallola Sánchez-Herrera	Zientzia komunikazioaren historia, egungo egoera eta erronkak ezagutu Modu praktikoan zientzia komunikatzeko tresna eta medio ezberdinak erabili	Zientzia komunikazioaren historia eta egungo egoera Idatziz zientzia komunikatzea Begietatik (eta belarrietatik) sartzen da zientzia Zientzia espazio publikoetan komunikatzen Herritarren zientzia
Nociones Científicas Básicas	César Tomé López	Oinarrizko kontzeptuak kualitatiboki atzitu Egunerokotasunean kontzeptu horien inplikazioak ulertu Informazioaren analisi kritikoan kontzeptu horiek baliatu	Fisikaren oinarri nagusiak Termodinamika eta elektromagnetismoa Atomoak, konposatuak eta ordena Astronomian eta geozientzietan oinarrizko kontzeptuak Biologiaren fundamentuak
Proiektua	Juan Ignacio Pérez Iglesias, Antonio Casado da Rocha	10 minutuko aurkezpen bat bideo formatuan proiektatu, dokumentatu, egin eta zabaltzea.	Ikasle bakoitzak kultura zientifikoaren gai bat aurkeztuko du, bere master tutorearen laguntzaz aukeratua eta landua. Masterreko irakasle bakoitza 1 edo 2 ikasleren tutore izango da gehien jota.
La ciencia de la biodiversidad y el cambio climático	Ainhoa Magrach	Klima-aldaketari lotutako kontzeptu nagusiak ulertu Biodibertsitatean aldaketa globalaren efektuak ulertu Klima-aldaketari moldapen- eta arintze-neurriak ezagutu	Zer da klima-aldaketa? Historia eta ebidentziak Klima-aldaketaren etorkizuneko inpaktuak Biodibertsitatea: definizioa, antolakuntza mailak, zerbitzu ekosistemikoak Biodibertsitate galera Klima-aldaketa, biodibertsitatea eta multilateralismoak: IPCCra eta IPBESera sarrera
Ciencia y Artes	Margarita De Lorenzo Reizabal	Musika entzumenean parte hartzen duten zenbait soinu-fenomeno identifikatu, baita haiei lotutako prozesu kognitibo eta psikopertzptiboak Artearen, zientziaren eta filosofiaren arteko berezko harremanak ulertu Musikaren eboluzio historikoa ezagutu, baita ezagutza zientifikoaren bestelako alorrekin (soziologia, psikologia, gainerako arte eta gizarte zientziak) duen harreman dialektikoa	Soinua eta gure entzumen-sistema. Zergatik entzuten dugu modu bereizian? Borondatezkoa da entzumena? Entzumenaren oinarri fisiologikoak eta psikologikoak Parametro musikalak: musika objetibatzen eta neurtzen. Armonia, melodia eta erritmoa. Eta gainerakoa? Adierazpen artistikoen arteko topalekua. Ikuspuntu estetiko-filosofikotik artea orrazten. Musikaren, pinturaren, eskulturaren eta bestelako adierazpen artistikoen arteko loturak. Edertasun kontzeptua eta proportzioa Artea eta emozioak. Zergatik hunkitu dezake musikak? Zeintzuk dira artearen osagai “emotiboak”? Musika-esferak eta giza-esferak. Musika-kolore harremana (musika-sinestesia) Artea, hizkuntza eta komunikazioa. Artea hizkuntza kodifikatu gisa. Musika komunikazio sistema gisa. Posible da arteak ezer ez komunikatzea?
Introducción a la Neurociencia	José Ramón Alonso Peña	Nerbio-sistemaren egitura eta funtzioa ezagutu Gure portaeraren oinarri neuronalak ulertu Gaitz mentalen substratu biologikoa esploratu	Nerbio-sistemaren antolaketa Nerbio-sistemaren ikerketa metodoak Nerbio transmisioa. Transmisoreak eta hartzaileak Memoria eta ikasketa. Emozioak. Loa. Portaeren base neurobiologikoa Gaitz mentalak eta burmuinari buruz erakusten dutenak/li>
Matemáticas de la Vida Cotidiana	Clara Grima Ruiz	Egoera komunean “egitate matematikoa” topatzen saiatu Arazo komunak matematikoki zelan modelatu transmititzen jakin Datuak modu zuzenean interpretatu	Datuak: Estatistika eta probabilitatea Hurbilketaz eta erlazioez Matematika zineman Matematika mugikorrean Matematika eta osasuna
Bioquímica de la Vida Cotidiana	José Manuel López Nicolás	Elikagai sektorearen egoera eta produktu berrien agerpenaren kausak aztertu Saltokietan dauden elikagai talde berrien ezaugarri nagusiak analizatu Elikagaien sektorearen gaineko etorkizuneko aurreikuspenak ezagutu	Elikagai biofuntzionalak eta elikagai-osagarriak Elikagai biologikoak Elikagai bioteknologikoak Elikagai berriei sarrera Nanoelikadura, kronoelikadura eta elikagaien sektoreko bestelako etorkizun perspektibak
Fuentes y Usos de la Energía	Patricia Aranguren Garacochea	Egungo eremu energetikoa kokatu. Kontsumoaren eta produkzio energetikoaren historia Egungo kontsumo energetikoa analizatu eta gutxitzeko aukerak aztertu Energia berriztagarriekin eskaera energetikoa asetzeko aukera analizatu	Energia. Historia eta neurtzeko unitateak Produkzio energetiko berriztagarria eta ez berriztagarria Kontsumo energetikoa Kontsumo energetikoaren murrizketa Energia berriztagarriengandik bizitzerik bada?
Introducción a la Inteligencia Artificial	Humberto Bustince Sola	Adimen artifizialaren oinarrizko printzipioak ulertu Adimen artifiziala aplikatu daitezkeen arazoak ikasi Adimen artifizialaren oinarrizko teknikak ezagutu	Zer da adimen artifiziala? Sarrera Adimen artifizialaren oinarrizko teknika batzuk I: Soft Computing Adimen artifizialaren oinarrizko teknika batzuk II: Sare neuronalak eta Deep learning Adimen artifizialaren aplikazioak I Adimen artifizialaren aplikazioak II
Proiektua	Juan Ignacio Pérez Iglesias, Antonio Casado da Rocha	10 minutuko aurkezpen bat bideo formatuan proiektatu, dokumentatu, egin eta zabaltzea.	Ikasle bakoitzak kultura zientifikoaren gai bat aurkeztuko du, bere master tutorearen laguntzaz aukeratua eta landua. Masterreko irakasle bakoitza 1 edo 2 ikasleren tutore izango da gehien jota.

Kultura Zientziaren historia eta filosofia (30 ECTS)

Titulazio honek zientziaren historia eta filosofiari buruzko ezagutzak, esperientziak eta tresnak ematen ditu, zientziaren eta teknologiaren inguruko eztabaida etiko eta sozialetan eta kultura zientifikoan aplikazioa sustatuz. Adituak gai dira zientzia osatu duten faktore historiko eta epistemologikoetan sakontzeko, baita horiek mundu garaikidean izan duten eraginean sakontzeko ere, narrazio eta multimedia baliabideen bidez ezagutzak eta balioak modu kritiko eta funtsatuan hedatuz..

Irakasgaia	Irakaslea	Helburuak	Gaiak
Introducción a la Filosofía de la Ciencia	Arantza Etxeberria Agiriano	Zientziaren filosofiaren kontzeptuzko alderdiak deskribatzea eta ulertzea. Zientziaren filosofiaren arazo nagusiak aztertzea eta kritikoki baloratzea. Eztabaidek zientzian eta filosofian dituzten inplikazioak aztertzea.	Objektibitatea: behaketa eta arrazonamendu zientifikoa. Errealismoa: Benetan hitz egiten du zientziak mundu errealaz? Errepresentazioa: teoriak, ereduak, esperimentuak. Sailkapena: klase naturalak, gizarte eraikuntza, estereotipoak. Balioak: Zientzia eta inporta zaiguna.
Epistemología y Cultura Científica	Jon Umerez Urrezola	Kultura zientifikoaren kontzeptua ezaugarritzea eta aztertzea. Kulturen arteko erlazioari buruzko ikuspegiak ezagutzea, eta zientziaren eta gizartearen arteko harremana. Ikuspegi epistemologiko kritikoan arakatzea.	Kultura zientifikoa: kontzeptua, zientzia-gizarte harremana. Bi kulturen ikuspegia eta hirugarren kultura (Snow). Ikuspegi kritikoen berrikuspena: Bernalen tradizioa, zientzia konprometituko taldeak, zientzia hiritarra, etab. Hirugarren kultura garaikidea eta zientzien gerra. Ikuspegi epistemologikoa zientziatik: science criticism.
Conocimiento y Valores	Agustin Arrieta Urtizberea	Ezagutza eta ezagutza zientifikoa gutxieneko maila batean ezaugarritzea. Errealitatearekin bat etorriko den zientziaren irudi bat garatzea. Balio epistemikoen (hala nola objektibitatea edo justifikazioa) eta balio ez-epistemikoen (etikoak, estetikoak, politikoak, ekonomikoak) arteko erlazio korapilatsua aztertzea ezagutza zientifikoaren garapenean.	Ezagutza eta ezagutza zientifikoa. Oinarrizko kontsiderazioak. Zientziari buruzko ohiko irudi desegokiak. Ezagutza zientifikoaren oinarrizko ezaugarriak: balio epistemikoak. Balio ez-epistemikoen (etikoak, politikoak, ekonomikoak…) eragina zientzian. Pentsamendu feministaren ekarpenak. Ondorioak: argi-itzalak zientziaren eta egungo gizartearen arteko harremanean.
Filosofía, Ciencia y Literatura	Laura Menatti	XXI. mendeko gai zientifikoak transmititu dituzten obra literarioak analizatzea Literatura dibulgazio zientifikorako, ezagutzen difusiorako eta sentsibilizazio etikorako tresna izan dela eta dela ulertu Zientzien eta humanitateen arteko diziplina arteko ikuspuntua garatu	Ekologia eta ingurugiro etika Bidegabekeria epistemikoa Medikuntza eta humanitate medikuak Klima-aldaketa eta post-humanitatea Psikologia eta harremanak
Ciencia y Género	Mari Lires	Ikuspegi kritikoa garatzea genero ikuspegitik, jakintza zientifikoaren eraikuntza, ekoizpen eta aplikazioari buruzko gogoetan. Hezkuntza zientifikoaren curriculumean sar daitezkeen zientzien gizarte alderdiak identifikatzea, zientziak berrinterpretatzeko giza eraikuntza gisa, haien izaera kolektiboa eta diziplinartekoa nabarmenduta. Ikusezina ikusaraztea, emakume zientzialariak nabarmentzea Zientziaren eta Teknologiaren Historian, eta haien ekarpenak aztertzea, bai zientzia “ofizialean” bai gizadiaren garapenean.	Kontzeptuak argitzea eta gaia aurkeztea. Epistemologia feministak. Generoari eta Zientziari buruzko ikerketa korronte eta lerro nagusiak. Androzentrismoak zientzian izan duen eraginaren berrikuspen kritikoa. Eragin androzentrikoa ikerketa zientifikoetan. Emakume zientzialari eta asmatzaileen ikusezintasuna Zientziaren Historian. Hezkuntza zientifikoa genero ikuspegitik.
Ciencia, Tecnología y Sociedad	Ekai Txapartegi Zumeta	Gai izatea egungo zientziaren eta teknologiaren inpaktu politiko, ekonomiko, sozial eta kulturalak aztertzeko. Bereziki, berrikuntza disruptiboen kasuan. Zientziaren eta teknologiaren bi interpretazio esparru alderatzea: Lehiakortasuna, berrikuntza eta aldaketa vs Iraultza, aurrerapena eta garapena Gogoeta egitea filosofiak gizarte tekno-zientifikoan duen lekuaz.	Zientziaren eta teknologiaren politika. Berrikuntzaren definizioa eta ontologia. Berrikuntzaren axiologia. “Disrupzioaren” dilema: Aurrerabiderik gabeko berrikuntza. Erantzukizuna eta aurrerabidea.
El Universo a Grandes Rasgos	Javier Armentia Fructuoso	Komunikazio zientifiko material gisa Astronomia ezagutzak hartu Zientzia basikoa popular zelan izan daitekeen ulertu Zientzia honetarako eta bestelakoetarako komunikazio estrategiak ezarri	Zer da unibertsoa? Behaketa astronomikoa Big Bangetik Eguzki Sistemara Eboluzio biologikoa, hautespen naturala, geneak eta eboluzio kulturala Espazioaren esplorazioa Galdera apartak, kosmologia eta bizitza Astronomia, zientzia zaharra eta popularra
Proiektua	Juan Ignacio Pérez Iglesias, Antonio Casado da Rocha	10 minutuko aurkezpen bat bideo formatuan proiektatu, dokumentatu, egin eta zabaltzea.	Ikasle bakoitzak kultura zientifikoaren gai bat aurkeztuko du, bere master tutorearen laguntzaz aukeratua eta landua. Masterreko irakasle bakoitza 1 edo 2 ikasleren tutore izango da gehien jota.
Introducción a la Historia de la Ciencia	Jaume Navarro Vives	“Zientzia” izena duen horren izaera historikoaren inguruko gogoeta egitea Zientziaren historiografiaren auzi nagusiak planteatzea: Zientziaren Historia vs Zientzien Historia, Positibismotik Konstruktibismora Diziplina zientifikoen izaera historikoa, zientziaren eta gizartearen arteko harremanaz, zientziaren eta boterearen artekoaz, zientziaren eta erlijioaren artekoaz, e.a.	Zientziaren Historiaren Historia Iraultza zientifikoaz eta Zientziaren iraultzez Zientzi(are/e)n lekua Kulturan Historian zehar (1): klasifikatu eta kontrolatu Zientzi(are/e)n lekua Kulturan Historian zehar (2): laborategiak, unibertsitateak, fabrikak eta museoak Zientzi(are/e)n lekua Kulturan Historian zehar (3): zientziaren eta zientzian balioen historia
Epistemología Histórica	Julián Pacho Garcia	Testuinguru historikoak eta aktibitate kognitiboaren arteko oinarrizko alderdien inguruko informazio sistemikoa eskaini Epistemiologia klaseen eta ezagutza moten inguruko oinarrizko nozioak transmititu Ezagutza prozesu intrahistoriko gisa, epistemiologiaren historia parte duena, ulertarazi	Epistemiologiaren historia eta epistemiologia historikoa. Gai orokorrak Epistemiologia histrikoaren jatorria, teoriak eta zereginak Testuinguru historikoa eta demarkazio arazoa. Genero epistemiko isolagarria da ezagutza zientifikoa? “Bi kulturen” kasua: balio epistemikoen testuinguru historiko-soziala Ezagutzaren marko intrakulturala eta marko interkulturala Epistemiologiaren historizazio globala: ezagutzaren eboluzio naturala eta eboluzio kulturala
Historia de la Ciencia en Europa	Javier Ordoñez Rodríguez	XIX. eta XX. mendeetan zehar diziplina zientifikoen garapena eta sorrera azaltzea Prozesu hori kultura garaikidearekin erlazionatu, zientziak gure garaiko kultura sozial eta politikoaren parte direla ulertarazteko Sortzen duten aktoreen ardura nabarmentzea	Zientziak iraultza frantsesean eta erromantizismoan: zientzien sorrera diziplina positibo natural eta sozial gisa Oso txikien eta nahiko handien zientziak XIX. mendean: atomoak, zelulak eta izarrak Zientziaren (balizko) krisiez: matematikaren fundamentuak, materiaren fundamenduak, bizitzaren fundamentuak Zientziak eta gerrak XX. mendean: ondorioak eta arduraren eta generoaren inguruko debateak Zientzia apaletik Big Sciencera: zelan zientzien proiektuek gizarte guztietan eragina duten
Historia de la Ciencia en Oriente	Antonio Sánchez Martínez	Ekialdean ezagutza teknologikoaren eta zientifikoaren sorrera, garapena, transmisioa eta zirkulazioa analizatzea, baita Zientziaren eta Teknologiaren Historiari egindako ekarpenak Ekialdeko Asian eta mundu islamikoan zientziarekin eta teknologiarekin lotutako arazo filosofikoak eta historiografikoak eztabaidatu/li> Mendebaldeko zientziaren historiaren eta ekialdeko zientziaren historiaren arteko konexioak ezarri eta ezberdintasunak identifikatu	Ekialdeko zientziaren historiaren inguruko kontzeptu eta arazo historiografiko nagusiak Zientzia helenikoa Asian eta Afrikan. Babilonia, Egipto eta Grezia Zientzia eta teknologia inperio akemenidan (persiarra) Zientzia eta teknologia Antzinako Indian Zientzia islamikoaren sorrera. Bagdadetik Al-Andalusera Zientzia bizantziarra eta Ekialdeko erromatar inperioa Ekialdeko konexioa (merkataritza-bideak eta gatazkak). Abbastar Kalifatza vs Tang Dinastia Ming dinastia eta sarraldi jesuita Txinan Zientzia eta teknologia Korean Zientzia eta teknologia Japonian. Garai pre-modernotik Meiji errestauraziora
Historia de la Ciencia en América Latina	Gisela Mateos González	Azken 20 urteetako zientziaren historiografia ezagutzea Latinoamerikan zientziaren historiografia orraztu eta aztertu Latinoamerikan zientziaren historiaren, XVI.-XX. mendeak, kasu azterketak ezagutu	Zientziaren historiaren egungo egoeraren egoera orokorra Zientziaren historiaren korronteak Latinoamerikan Zientziaren historia amerikar kontinentearen aldi kolonialean, (XVI.-XVIII. mendeak) Zientziaren historia deskolonizazioan eta nazio berrien eraikuntza aldian, XIX. mendea Zientziaren historia Latinoamerikan XX. mendean Komunitate zientifikoen finkatzea
Científicas de Ayer y Hoy	Marta Macho Stadler	Historian zehar emakume zientzialarien ekarpenak irakatsi, aitzindarietatik hasi eta egungo zientzialariei arte	Aitzindariak: sendalariak, alkimistak, abadesak Emakumeak izarrei so Emakume izena du biomedikuntzak Matemáticas con M de mujer Kimika: etxetik laborategira Zientzialari emakumeak fisika egiten Emakumeak programazioan Asmatzaileak, ingeniariak, teknologoak, eta etorkizuna?
Introducción a la Historia de la Tierra y de la Vida	Xurxo Mariño Alfonso	Kosmosaren inguruko gure ezagutzaren ikuspegi orokorra lortu: garapen tenporala, eratzen duten partikulak eta gobernatzen duten indarrak Ezagutzen den unibertsoan Lurraren kokalekua ulertu: garapen tenporala eta bizitzaren eboluzioa Giza-leinuaren oinarrizko xehetasunak ezagutu, Homo generoaren eboluzioa eta Homo sapiens berezi egiten duten ezaugarriak (autokontzientzia, pentsamendu sinbolikoa, hizkuntza, gizartekoitasuna, kultura)	Planeta harritsu baten atsekabeak Eboluzio biologikoa, hautespen naturala, geneak eta eboluzio kulturala Giza berezitasuna
Proiektua	Juan Ignacio Pérez Iglesias, Antonio Casado da Rocha	10 minutuko aurkezpen bat bideo formatuan proiektatu, dokumentatu, egin eta zabaltzea.	Ikasle bakoitzak kultura zientifikoaren gai bat aurkeztuko du, bere master tutorearen laguntzaz aukeratua eta landua. Masterreko irakasle bakoitza 1 edo 2 ikasleren tutore izango da gehien jota.

Master propioa

Kultura Zientifikoan Etengabeko Prestakuntza (60 ECTS)

Irakasgaia	Irakaslea	Helburuak	Gaiak
Comunicación Institucional de la Ciencia	Elena Lázaro Real	Komunikazio zientifiko instituzionalaren agente nagusien ikuspegi orokorra eskaini eta, honekin batera, hartzaileen eta erabilitako formatu arrakastatsuak Komunikazio zientifikoa egiteko informazio instituzionaleko iturrien sarreran sakondu Ikerketa proiektuetan komunikazio planen garapenerako klabeak analizatu	Komunikazio zientifiko instituzionaleko agenteak: Kultura Zientifikoko Unitateak eta bestelako dibulgazio egiturak Komunikazio zientifiko instituzionaleko publiko hartzaileak: hedabideak eta ekintza zuzena Informazio zientifiko instituzionaleko iturriak: albistea aurkitzen Nazioarteko ikerketa proiektuetarako zein nazio ikerketa proiektuetarako komunikazio planen diseinua Kultura zientifikoaren promoziorako proiektuen diseinua: finantziazio iturriak, publikoak eta ebaluazioa
Periodismo Científico	Ángela Bernardo Alvarez	Zientzian espezializatutako kazetaritzaren beharra eta helburuak irakatsi Kazetaritza zientifikoaren prozesuak eta teknikak ulertu Zientziaren inguruko informazioaren sorreran eta sarbidean arazoak eta erronkak analizatu	Sarrera: zientziaren kazetaritzaren jatorriak eta fundamentuak Zientziaren gaineko informaziora sarbidea: pertzepzio soziala, interes informatiboa eta kazetaritza espezializatuaren erronkak Kazetaritza zientifikoaren iturriak Erredakzio teknikak Kazetaritza generoak zientziaren inguruko informazioan
Publicaciones y Congresos Científicos	Joaquín Sevilla Moróder	Profesionalen arteko komunikazio zientifikoen gakoak ulertu Parekoen ebaluazioaren zentzu eta funtzionamendua ulertu Kongresu motak, funtzionamendua eta erabilgarritasuna analizatu	Zientzialarien arteko komunikazioa. Ezagutzaren aurreratzearen garrantzia Argitalpen zientifikoaren historia laburra Parekoen ebaluazioa, garrantzia eta mugak Kongresuak: motak, tamainak, interesa/li>
Redes Sociales en la Comunicación Científica	Ziortza Guezuraga	Sare sozialak zer diren jakitea eta haien dinamika ezagutzea. Sare sozialetan erabiltzen diren zabalkunde lerroak diseinatzea eta aktibatzea. Emaitzak ebaluatzeko irizpideak programatzea: zaintza teknologikoa.	Sare sozialen ekosistema: ezaugarriak, tresnak, erabilerak eta erabiltzaileak. Informazioa zabaltzea sare sozialen bidez: ezaugarriak, irizpideak eta dinamikak. Programa eta zabalkunde estrategia bat diseinatzea eta praktikan jartzea. Zaintza teknologikoa eta emaitzak neurtzea: norberaren eta besteen estrategiak aztertzea.
Los discursos de la ciencia en la esfera pública en el siglo XXI	Carolina Moreno	Zientziaren inguruan informatuta egoteko, informazio iturri eta kanalak zelan erabiltzen dituzten ezagutu Hedabideen, sare sozialen, mugikorreko aplikazioen, zinemaren edo internet bidez informazioa zientifikoa zelan zabaltzen den ulertzea Zientzia mediatikoki zelan eraikitzen den eta herritarrek zelan berreraikitzen duten zientziaren ideia ulertu	Nazioarteko ikerketa lerro nagusiak zientzia komunikazioan eta komunikazio zientifikoan Herritarrek zelan informatzen diren zientziaz eta zelan hautematen dituzten eduki zientifikoak Zientziaren eraikuntza mediatikoa (zientzia mediatikoa) Hedabideen, sare sozialen eta interneten papera ekosistema komunikatiboan Diskurtsoak esfera publikoan: iritzi-buruak, desinformazioa eta konspirazio teoriak
Introducción a la Comunicación Científica	Marta Fallola Sánchez-Herrera	Zientzia komunikazioaren historia, egungo egoera eta erronkak ezagutu Modu praktikoan zientzia komunikatzeko tresna eta medio ezberdinak erabili	Zientzia komunikazioaren historia eta egungo egoera Idatziz zientzia komunikatzea Begietatik (eta belarrietatik) sartzen da zientzia Zientzia espazio publikoetan komunikatzen Herritarren zientzia
Nociones Científicas Básicas	César Tomé López	Oinarrizko kontzeptuak kualitatiboki atzitu Egunerokotasunean kontzeptu horien inplikazioak ulertu Informazioaren analisi kritikoan kontzeptu horiek baliatu	Fisikaren oinarri nagusiak Termodinamika eta elektromagnetismoa Atomoak, konposatuak eta ordena Astronomian eta geozientzietan oinarrizko kontzeptuak Biologiaren fundamentuak
Proiektua	Juan Ignacio Pérez Iglesias, Antonio Casado da Rocha	10 minutuko aurkezpen bat bideo formatuan proiektatu, dokumentatu, egin eta zabaltzea.	Ikasle bakoitzak kultura zientifikoaren gai bat aurkeztuko du, bere master tutorearen laguntzaz aukeratua eta landua. Masterreko irakasle bakoitza 1 edo 2 ikasleren tutore izango da gehien jota.
La ciencia de la biodiversidad y el cambio climático	Ainhoa Magrach	Klima-aldaketari lotutako kontzeptu nagusiak ulertu Biodibertsitatean aldaketa globalaren efektuak ulertu Klima-aldaketari moldapen- eta arintze-neurriak ezagutu	Zer da klima-aldaketa? Historia eta ebidentziak Klima-aldaketaren etorkizuneko inpaktuak Biodibertsitatea: definizioa, antolakuntza mailak, zerbitzu ekosistemikoak Biodibertsitate galera Klima-aldaketa, biodibertsitatea eta multilateralismoak: IPCCra eta IPBESera sarrera
Ciencia y Artes	Margarita De Lorenzo Reizabal	Musika entzumenean parte hartzen duten zenbait soinu-fenomeno identifikatu, baita haiei lotutako prozesu kognitibo eta psikopertzptiboak Artearen, zientziaren eta filosofiaren arteko berezko harremanak ulertu Musikaren eboluzio historikoa ezagutu, baita ezagutza zientifikoaren bestelako alorrekin (soziologia, psikologia, gainerako arte eta gizarte zientziak) duen harreman dialektikoa	Soinua eta gure entzumen-sistema. Zergatik entzuten dugu modu bereizian? Borondatezkoa da entzumena? Entzumenaren oinarri fisiologikoak eta psikologikoak Parametro musikalak: musika objetibatzen eta neurtzen. Armonia, melodia eta erritmoa. Eta gainerakoa? Adierazpen artistikoen arteko topalekua. Ikuspuntu estetiko-filosofikotik artea orrazten. Musikaren, pinturaren, eskulturaren eta bestelako adierazpen artistikoen arteko loturak. Edertasun kontzeptua eta proportzioa Artea eta emozioak. Zergatik hunkitu dezake musikak? Zeintzuk dira artearen osagai “emotiboak”? Musika-esferak eta giza-esferak. Musika-kolore harremana (musika-sinestesia) Artea, hizkuntza eta komunikazioa. Artea hizkuntza kodifikatu gisa. Musika komunikazio sistema gisa. Posible da arteak ezer ez komunikatzea?
Introducción a la Neurociencia	José Ramón Alonso Peña	Nerbio-sistemaren egitura eta funtzioa ezagutu Gure portaeraren oinarri neuronalak ulertu Gaitz mentalen substratu biologikoa esploratu	Nerbio-sistemaren antolaketa Nerbio-sistemaren ikerketa metodoak Nerbio transmisioa. Transmisoreak eta hartzaileak Memoria eta ikasketa. Emozioak. Loa. Portaeren base neurobiologikoa Gaitz mentalak eta burmuinari buruz erakusten dutenak/li>
Matemáticas de la Vida Cotidiana	Clara Grima Ruiz	Egoera komunean “egitate matematikoa” topatzen saiatu Arazo komunak matematikoki zelan modelatu transmititzen jakin Datuak modu zuzenean interpretatu	Datuak: Estatistika eta probabilitatea Hurbilketaz eta erlazioez Matematika zineman Matematika mugikorrean Matematika eta osasuna
Bioquímica de la Vida Cotidiana	José Manuel López Nicolás	Elikagai sektorearen egoera eta produktu berrien agerpenaren kausak aztertu Saltokietan dauden elikagai talde berrien ezaugarri nagusiak analizatu Elikagaien sektorearen gaineko etorkizuneko aurreikuspenak ezagutu	Elikagai biofuntzionalak eta elikagai-osagarriak Elikagai biologikoak Elikagai bioteknologikoak Elikagai berriei sarrera Nanoelikadura, kronoelikadura eta elikagaien sektoreko bestelako etorkizun perspektibak
Fuentes y Usos de la Energía	Patricia Aranguren Garacochea	Egungo eremu energetikoa kokatu. Kontsumoaren eta produkzio energetikoaren historia Egungo kontsumo energetikoa analizatu eta gutxitzeko aukerak aztertu Energia berriztagarriekin eskaera energetikoa asetzeko aukera analizatu	Energia. Historia eta neurtzeko unitateak Produkzio energetiko berriztagarria eta ez berriztagarria Kontsumo energetikoa Kontsumo energetikoaren murrizketa Energia berriztagarriengandik bizitzerik bada?
Introducción a la Inteligencia Artificial	Humberto Bustince Sola	Adimen artifizialaren oinarrizko printzipioak ulertu Adimen artifiziala aplikatu daitezkeen arazoak ikasi Adimen artifizialaren oinarrizko teknikak ezagutu	Zer da adimen artifiziala? Sarrera Adimen artifizialaren oinarrizko teknika batzuk I: Soft Computing Adimen artifizialaren oinarrizko teknika batzuk II: Sare neuronalak eta Deep learning Adimen artifizialaren aplikazioak I Adimen artifizialaren aplikazioak II
Proiektua	Juan Ignacio Pérez Iglesias, Antonio Casado da Rocha	10 minutuko aurkezpen bat bideo formatuan proiektatu, dokumentatu, egin eta zabaltzea.	Ikasle bakoitzak kultura zientifikoaren gai bat aurkeztuko du, bere master tutorearen laguntzaz aukeratua eta landua. Masterreko irakasle bakoitza 1 edo 2 ikasleren tutore izango da gehien jota.
Introducción a la Filosofía de la Ciencia	Arantza Etxeberria Agiriano	Zientziaren filosofiaren kontzeptuzko alderdiak deskribatzea eta ulertzea. Zientziaren filosofiaren arazo nagusiak aztertzea eta kritikoki baloratzea. Eztabaidek zientzian eta filosofian dituzten inplikazioak aztertzea.	Objektibitatea: behaketa eta arrazonamendu zientifikoa. Errealismoa: Benetan hitz egiten du zientziak mundu errealaz? Errepresentazioa: teoriak, ereduak, esperimentuak. Sailkapena: klase naturalak, gizarte eraikuntza, estereotipoak. Balioak: Zientzia eta inporta zaiguna.
Epistemología y Cultura Científica	Jon Umerez Urrezola	Kultura zientifikoaren kontzeptua ezaugarritzea eta aztertzea. Kulturen arteko erlazioari buruzko ikuspegiak ezagutzea, eta zientziaren eta gizartearen arteko harremana. Ikuspegi epistemologiko kritikoan arakatzea.	Kultura zientifikoa: kontzeptua, zientzia-gizarte harremana. Bi kulturen ikuspegia eta hirugarren kultura (Snow). Ikuspegi kritikoen berrikuspena: Bernalen tradizioa, zientzia konprometituko taldeak, zientzia hiritarra, etab. Hirugarren kultura garaikidea eta zientzien gerra. Ikuspegi epistemologikoa zientziatik: science criticism.
Conocimiento y Valores	Agustin Arrieta Urtizberea	Ezagutza eta ezagutza zientifikoa gutxieneko maila batean ezaugarritzea. Errealitatearekin bat etorriko den zientziaren irudi bat garatzea. Balio epistemikoen (hala nola objektibitatea edo justifikazioa) eta balio ez-epistemikoen (etikoak, estetikoak, politikoak, ekonomikoak) arteko erlazio korapilatsua aztertzea ezagutza zientifikoaren garapenean.	Ezagutza eta ezagutza zientifikoa. Oinarrizko kontsiderazioak. Zientziari buruzko ohiko irudi desegokiak. Ezagutza zientifikoaren oinarrizko ezaugarriak: balio epistemikoak. Balio ez-epistemikoen (etikoak, politikoak, ekonomikoak…) eragina zientzian. Pentsamendu feministaren ekarpenak. Ondorioak: argi-itzalak zientziaren eta egungo gizartearen arteko harremanean.
Filosofía, Ciencia y Literatura	Laura Menatti	XXI. mendeko gai zientifikoak transmititu dituzten obra literarioak analizatzea Literatura dibulgazio zientifikorako, ezagutzen difusiorako eta sentsibilizazio etikorako tresna izan dela eta dela ulertu Zientzien eta humanitateen arteko diziplina arteko ikuspuntua garatu	Ekologia eta ingurugiro etika Bidegabekeria epistemikoa Medikuntza eta humanitate medikuak Klima-aldaketa eta post-humanitatea Psikologia eta harremanak
Ciencia y Género	Mari Lires	Ikuspegi kritikoa garatzea genero ikuspegitik, jakintza zientifikoaren eraikuntza, ekoizpen eta aplikazioari buruzko gogoetan. Hezkuntza zientifikoaren curriculumean sar daitezkeen zientzien gizarte alderdiak identifikatzea, zientziak berrinterpretatzeko giza eraikuntza gisa, haien izaera kolektiboa eta diziplinartekoa nabarmenduta. Ikusezina ikusaraztea, emakume zientzialariak nabarmentzea Zientziaren eta Teknologiaren Historian, eta haien ekarpenak aztertzea, bai zientzia “ofizialean” bai gizadiaren garapenean.	Kontzeptuak argitzea eta gaia aurkeztea. Epistemologia feministak. Generoari eta Zientziari buruzko ikerketa korronte eta lerro nagusiak. Androzentrismoak zientzian izan duen eraginaren berrikuspen kritikoa. Eragin androzentrikoa ikerketa zientifikoetan. Emakume zientzialari eta asmatzaileen ikusezintasuna Zientziaren Historian. Hezkuntza zientifikoa genero ikuspegitik.
Ciencia, Tecnología y Sociedad	Ekai Txapartegi Zumeta	Gai izatea egungo zientziaren eta teknologiaren inpaktu politiko, ekonomiko, sozial eta kulturalak aztertzeko. Bereziki, berrikuntza disruptiboen kasuan. Zientziaren eta teknologiaren bi interpretazio esparru alderatzea: Lehiakortasuna, berrikuntza eta aldaketa vs Iraultza, aurrerapena eta garapena Gogoeta egitea filosofiak gizarte tekno-zientifikoan duen lekuaz.	Zientziaren eta teknologiaren politika. Berrikuntzaren definizioa eta ontologia. Berrikuntzaren axiologia. “Disrupzioaren” dilema: Aurrerabiderik gabeko berrikuntza. Erantzukizuna eta aurrerabidea.
El Universo a Grandes Rasgos	Javier Armentia Fructuoso	Komunikazio zientifiko material gisa Astronomia ezagutzak hartu Zientzia basikoa popular zelan izan daitekeen ulertu Zientzia honetarako eta bestelakoetarako komunikazio estrategiak ezarri	Zer da unibertsoa? Behaketa astronomikoa Big Bangetik Eguzki Sistemara Eboluzio biologikoa, hautespen naturala, geneak eta eboluzio kulturala Espazioaren esplorazioa Galdera apartak, kosmologia eta bizitza Astronomia, zientzia zaharra eta popularra
Proiektua	Juan Ignacio Pérez Iglesias, Antonio Casado da Rocha	10 minutuko aurkezpen bat bideo formatuan proiektatu, dokumentatu, egin eta zabaltzea.	Ikasle bakoitzak kultura zientifikoaren gai bat aurkeztuko du, bere master tutorearen laguntzaz aukeratua eta landua. Masterreko irakasle bakoitza 1 edo 2 ikasleren tutore izango da gehien jota.
Introducción a la Historia de la Ciencia	Jaume Navarro Vives	“Zientzia” izena duen horren izaera historikoaren inguruko gogoeta egitea Zientziaren historiografiaren auzi nagusiak planteatzea: Zientziaren Historia vs Zientzien Historia, Positibismotik Konstruktibismora Diziplina zientifikoen izaera historikoa, zientziaren eta gizartearen arteko harremanaz, zientziaren eta boterearen artekoaz, zientziaren eta erlijioaren artekoaz, e.a.	Zientziaren Historiaren Historia Iraultza zientifikoaz eta Zientziaren iraultzez Zientzi(are/e)n lekua Kulturan Historian zehar (1): klasifikatu eta kontrolatu Zientzi(are/e)n lekua Kulturan Historian zehar (2): laborategiak, unibertsitateak, fabrikak eta museoak Zientzi(are/e)n lekua Kulturan Historian zehar (3): zientziaren eta zientzian balioen historia
Epistemología Histórica	Julián Pacho Garcia	Testuinguru historikoak eta aktibitate kognitiboaren arteko oinarrizko alderdien inguruko informazio sistemikoa eskaini Epistemiologia klaseen eta ezagutza moten inguruko oinarrizko nozioak transmititu Ezagutza prozesu intrahistoriko gisa, epistemiologiaren historia parte duena, ulertarazi	Epistemiologiaren historia eta epistemiologia historikoa. Gai orokorrak Epistemiologia histrikoaren jatorria, teoriak eta zereginak Testuinguru historikoa eta demarkazio arazoa. Genero epistemiko isolagarria da ezagutza zientifikoa? “Bi kulturen” kasua: balio epistemikoen testuinguru historiko-soziala Ezagutzaren marko intrakulturala eta marko interkulturala Epistemiologiaren historizazio globala: ezagutzaren eboluzio naturala eta eboluzio kulturala
Historia de la Ciencia en Europa	Javier Ordoñez Rodríguez	XIX. eta XX. mendeetan zehar diziplina zientifikoen garapena eta sorrera azaltzea Prozesu hori kultura garaikidearekin erlazionatu, zientziak gure garaiko kultura sozial eta politikoaren parte direla ulertarazteko Sortzen duten aktoreen ardura nabarmentzea	Zientziak iraultza frantsesean eta erromantizismoan: zientzien sorrera diziplina positibo natural eta sozial gisa Oso txikien eta nahiko handien zientziak XIX. mendean: atomoak, zelulak eta izarrak Zientziaren (balizko) krisiez: matematikaren fundamentuak, materiaren fundamenduak, bizitzaren fundamentuak Zientziak eta gerrak XX. mendean: ondorioak eta arduraren eta generoaren inguruko debateak Zientzia apaletik Big Sciencera: zelan zientzien proiektuek gizarte guztietan eragina duten
Historia de la Ciencia en Oriente	Antonio Sánchez Martínez	Ekialdean ezagutza teknologikoaren eta zientifikoaren sorrera, garapena, transmisioa eta zirkulazioa analizatzea, baita Zientziaren eta Teknologiaren Historiari egindako ekarpenak Ekialdeko Asian eta mundu islamikoan zientziarekin eta teknologiarekin lotutako arazo filosofikoak eta historiografikoak eztabaidatu/li> Mendebaldeko zientziaren historiaren eta ekialdeko zientziaren historiaren arteko konexioak ezarri eta ezberdintasunak identifikatu	Ekialdeko zientziaren historiaren inguruko kontzeptu eta arazo historiografiko nagusiak Zientzia helenikoa Asian eta Afrikan. Babilonia, Egipto eta Grezia Zientzia eta teknologia inperio akemenidan (persiarra) Zientzia eta teknologia Antzinako Indian Zientzia islamikoaren sorrera. Bagdadetik Al-Andalusera Zientzia bizantziarra eta Ekialdeko erromatar inperioa Ekialdeko konexioa (merkataritza-bideak eta gatazkak). Abbastar Kalifatza vs Tang Dinastia Ming dinastia eta sarraldi jesuita Txinan Zientzia eta teknologia Korean Zientzia eta teknologia Japonian. Garai pre-modernotik Meiji errestauraziora
Historia de la Ciencia en América Latina	Gisela Mateos González	Azken 20 urteetako zientziaren historiografia ezagutzea Latinoamerikan zientziaren historiografia orraztu eta aztertu Latinoamerikan zientziaren historiaren, XVI.-XX. mendeak, kasu azterketak ezagutu	Zientziaren historiaren egungo egoeraren egoera orokorra Zientziaren historiaren korronteak Latinoamerikan Zientziaren historia amerikar kontinentearen aldi kolonialean, (XVI.-XVIII. mendeak) Zientziaren historia deskolonizazioan eta nazio berrien eraikuntza aldian, XIX. mendea Zientziaren historia Latinoamerikan XX. mendean Komunitate zientifikoen finkatzea
Científicas de Ayer y Hoy	Marta Macho Stadler	Historian zehar emakume zientzialarien ekarpenak irakatsi, aitzindarietatik hasi eta egungo zientzialariei arte	Aitzindariak: sendalariak, alkimistak, abadesak Emakumeak izarrei so Emakume izena du biomedikuntzak Matemáticas con M de mujer Kimika: etxetik laborategira Zientzialari emakumeak fisika egiten Emakumeak programazioan Asmatzaileak, ingeniariak, teknologoak, eta etorkizuna?
Introducción a la Historia de la Tierra y de la Vida	Xurxo Mariño Alfonso	Kosmosaren inguruko gure ezagutzaren ikuspegi orokorra lortu: garapen tenporala, eratzen duten partikulak eta gobernatzen duten indarrak Ezagutzen den unibertsoan Lurraren kokalekua ulertu: garapen tenporala eta bizitzaren eboluzioa Giza-leinuaren oinarrizko xehetasunak ezagutu, Homo generoaren eboluzioa eta Homo sapiens berezi egiten duten ezaugarriak (autokontzientzia, pentsamendu sinbolikoa, hizkuntza, gizartekoitasuna, kultura)	Planeta harritsu baten atsekabeak Eboluzio biologikoa, hautespen naturala, geneak eta eboluzio kulturala Giza berezitasuna
Proiektua	Juan Ignacio Pérez Iglesias, Antonio Casado da Rocha	10 minutuko aurkezpen bat bideo formatuan proiektatu, dokumentatu, egin eta zabaltzea.	Ikasle bakoitzak kultura zientifikoaren gai bat aurkeztuko du, bere master tutorearen laguntzaz aukeratua eta landua. Masterreko irakasle bakoitza 1 edo 2 ikasleren tutore izango da gehien jota.